Neveirolo
Leucojum aestivum
Amaryllidaceae
Nom en français : Nivéole d'été.
Descripcioun :La neveirolo trachis dins li prado umido ounte flouris d'ouro à la primo o la fin de l'ivèr. Es uno planto forto emé de fueio dreissado e bèn verdo. Fai d'enflourejado de 3 à 7 poulìdi campaneto blanco emé de taco verdo. Isto uno meno procho, Leucojum pulchelum, proun raro, emé de 2 à 4 flour pèr enflourejado e de petalo mai courto (8 à 15 mm).
Usanço :Es uno planto empouisounanto couneigudo desempièi li Gre. Aro se saup qu'agis sus la trasmessioun sinaptico à acetilcoulino. Pèr acò es estudiado pèr lucha contro la malautié d'Alzheimer.
Port : Erbo
Taio : 30 à 70 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Leucojum
Famiho : Amaryllidaceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado :
Vo
Liò : Prado umido
- Ribiero
- Roubino
Estànci : Mesoumediterran
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Leucojum aestivum L., 1759
Aliguié
Sorbus aria
Rosaceae
Àutri noum : Aligié, Aliguié rouge, Alouchié, Ariguié, Aubaliguié.
Noms en français : Alisier blanc, Alouchier.
Descripcioun :L'aliguié o aligié es un pichot aubre coumun de colo e mountagno. Li fueio soun entiero, dentado e proun blanco dessouto. Li bourroun pegon pas jamai. Li fru rouge deforo e jauno dedins soun manjadis.
Usanço :"Leis aligié fan de pigno de fruit jaune aqui, quand soun madur [...], leis auceloun òu manjon bèn acò ; es un aubre que pouò veni gros." (D. Camatte, Senès in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li fru (alijos), soun astringènt, devènon manjadis un cop a jala. A passa tèms, di tèms de carestié, lis alijo secado e mòuto, mesclado à la farino d'òrdi, servien à faire de pan.
Port : Aubre
Taio : 2 à 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Sorbus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 10 à 16 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai
Liò : Fourèst claro
- Faio
- Blachiero
- Roucaio
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Mediterranenco-Atlantico
Ref. sc. : Sorbus aria (L.) Crantz, 1763